Binnen de opleiding Sport en Bewegen hanteren wij binnen de beginnersfase (leerjaar 1) enkele criteria die wij als de basis van de lesgever zien, ongeacht het niveau van de lesgever. Als je binnen je vereniging of organisatie qua begeleiding in zet op deze criteria zou je ervoor kunnen zorgen dat de beginnende lesgever een stabiele(re) lesgever gaat worden. Daarbij is het dus belangrijk om als vereniging ondersteuning te bieden en te zorgen voor regelmatige coaching en feedback.

Hieronder vind je criteria die wij hanteren in de beginnerfase. Als je hier vragen over hebt of wil weten hoe je dit verder kan gebruiken in je eigen praktijk. Laat het mij even weten!

1. Presenteren

De lesgever straalt een professionele houding en vertrouwen uit richting de deelnemers. In diverse situaties toont hij of zij vakdeskundigheid aan.

Met gebruik van zowel verbale als non-verbale communicatie brengt de lesgever de boodschap over op een manier die past bij zijn of haar eigen stijl.

2. Begeleiden

De lesgever benadert de deelnemers met enthousiasme en respect.

Er worden duidelijke doelstellingen, regels en grenzen gecommuniceerd, waarbij ook de verwachtingen richting de groep helder worden uitgesproken.

3. Instructie geven

De lesgever vraagt op een passende manier de aandacht en weet deze doorgaans goed vast te houden.

Instructies worden duidelijk gegeven, ondersteund door een voorbeeld. Daarnaast worden tijdens de uitleg technische of tactische aandachtspunten benoemd.

4. Coachen en motiveren

De lesgever weet de deelnemers te enthousiasmeren en te motiveren om actief deel te nemen aan de oefenvormen.

Technische of tactische verbeteringen worden doorgegeven aan individuele deelnemers, met behulp van gerichte aanwijzingen en voorbeelden.

5. Organiseren van SB-activiteiten

De lesgever behoudt het overzicht en zorgt voor een veilige, intensieve en doelgerichte organisatie van de les.

De gekozen activiteiten sluiten goed aan bij het lesdoel, het niveau en de beleving van de deelnemers.

De lesgever gebruik van passende didactische werkvormen en zorgt voor een methodisch opgebouwde les.

6. Aanpassen van SB-activiteiten

De lesgever gebruikt het beschikbare materiaal efficiënt en verantwoord, en past samen met de deelnemers situaties tijdens de les aan.

Er wordt rekening gehouden met niveauverschillen, waarbij waar nodig differentiatie wordt toegepast.

Om de beleving, intensiteit of doelmatigheid te behouden, wordt er op passende momenten variatie aangebracht in de oefenvormen.

Daarom pakte iXperium Sport en Bewegen de handschoen op: een plek creëren waar professionals uit de praktijk de nieuwste technologieën zélf kunnen ervaren, ermee kunnen experimenteren én samen kunnen leren hoe deze innovaties bijdragen aan een actieve, gezonde samenleving. Op initiatief van Rinske Preijde (gemeente Nijmegen) en in samenwerking met het iXperium vond een inspirerende sessie plaats met negen buurtsportcoaches van team Sportontwikkeling.

Technologie als kans: inzichten uit het iXperium

De middag startte met een presentatie van Bart van Gastel, programmamanager bij iXperium Sport en Bewegen. Hij nam de deelnemers mee in actuele ontwikkelingen op het snijvlak van sport en technologie. Denk aan virtual en mixed reality, AI, wearables, data en gamification. De centrale boodschap: technologie is geen doel op zich, maar kan — mits slim ingezet — mensen op verrassende manieren in beweging brengen.

Zelf ervaren in de Makerspace

Na de presentatie volgde een speels en interactief deel waarin de coaches zelf aan de slag gingen in de Makerspace van het iXperium. Ze maakten kennis met:

• De interactieve NEX Playground

• Een digitale bokszak die kracht meet

• Fietsen met Zwift op een smart bike

• Ervaren van Mixed Reality

• De mogelijkheden van 3D-printen binnen sport en bewegen

Het directe ervaren van technologie zorgde voor nieuwe inzichten en ideeën over hoe deze innovaties kunnen landen in buurten en wijken.

Co-creatie met de doelgroep: ideeën voor jeugd en ouderen

Tijdens het afsluitende deel gingen de coaches aan de slag met de vraag: hoe kunnen we deze technologieën inzetten voor onze doelgroepen? Hieronder een greep uit de concrete ideeën:

Voor jeugd:

• Interactief bewegen: gebruik van de NEX Playground en digitale bokszakken, gericht op spel en plezier.

• Digitale speeltuinen: iPads en interactieve ‘pads’ met wekelijkse games die kinderen zelfstandig kunnen volgen. Hiermee wordt ook kansengelijkheid gestimuleerd.

• Ontmoetingsplek Hatert als proeftuin: een nieuwe locatie waar jongeren, partners en de gemeente samen experimenteren met EGG (Esports, Gaming, Gamification).

Voor ouderen (35-65 jaar):

• Mixed Reality thuis: een pilot voor werkende ouders in onder andere Nijmegen-Noord. Deelnemers kunnen thuis laagdrempelig technologie ervaren. Doel: draagvlak creëren en via uitleenservice toegankelijk maken.

Reflectie en vervolg

Deze bijeenkomst toont hoe groot de behoefte is aan toegankelijke innovatieplekken binnen het domein sport en bewegen. Door samen te werken — tussen gemeente, onderwijs en praktijk — ontstaan nieuwe perspectieven én praktische oplossingen.

iXperium Sport en Bewegen blijft zich inzetten als leer- en experimenteerplek voor professionals. Samen met partners zoals de gemeente Nijmegen bouwen we aan een toekomst waarin technologie mensen daadwerkelijk in beweging brengt.

Meer weten of samenwerken? Neem contact op via www.ixperium.nl.

2025 is het laatste jaar met extra subsidie voor de regenboogagenda! Ook sport is een belangrijke pijler van deze regenboogagenda!

Doe tussen 25 april en 25 mei een aanvraag voor subsidie

Deze subsidie is bedoeld voor plannen die passen bij de doelstellingen van de Regenboogagenda 2021-2024. De regenboogagenda vind je in de bijlage van deze mail of op de website van de gemeente.

Upload je plan en begroting via het formulier op de website

De link naar de website: Subsidie lhbti+ projecten - Gemeente Nijmegen

Vanaf 25 april vind je het formulier en meer informatie op de website. Je kan tot en met 25 mei aanvragen. Je krijgt voor 1 juli 2025 antwoord over je subsidieaanvraag.

Voer je plan in 2025 uit

Dit is de tweede subsidieronde voor activiteiten/projecten in 2025. Het totaalbudget van deze subsidieronde is € 10.000. Dit is de laatste subsidieronde, na deze ronde houdt deze extra subsidie op.

Aanvragen die passen bij de 3 speerpunten van de Regenboogagenda krijgen voorrang

De speerpunten zijn Zorg & Welzijn, Veiligheid, en Biculturaliteit & lhbti+ (activiteiten voor biculturele lhbti+ personen, lhbti+ personen met een migratie-achtergrond, en lhbti+ personen van kleur).

Ken je mensen die interesse hebben?

Stuur dan deze mail/de link naar het aanvraagformulier vooral door naar geïnteresseerden in je eigen netwerk.

Heb je vragen?

Twijfel niet om contact op te nemen. Je bereikt me telefonisch via 06 1869 5178 of per e-mail via m1.wolf@nijmegen.nl

De belangrijkste punten op een rijtje

• Aanvragen kan van 25 april tot en met 25 mei

• De subsidie is voor plannen die passen bij de Regenboogagenda

• Je vraagt subsidie aan via het formulier op de website van de gemeente Nijmegen: Subsidie lhbti+ projecten - Gemeente Nijmegen

• Je krijgt voor 1 juli 2025 antwoord van de gemeente over je subsidieaanvraag

Need more information in English?

Reach out by calling +31 6 1869 5178 or by sending an e-mail?to m1.wolf@nijmegen.nl

Het schoolplein is zoveel meer dan alleen een plek voor pauze. Het is een waardevolle beweegplek waar kinderen spelenderwijs vaardigheden ontwikkelen, sociale interactie aangaan én plezier maken.
Steeds meer scholen ontdekken de kracht van beweegconcepten die makkelijk inzetbaar zijn tijdens of rondom de schooldag. Het vergt een visie en een aanpak, maar het levert zoveel op!

Er zijn veel inspirerende concepten in Nederland en hier lichten we er 4 uit. Ideaal als je aan de slag wilt met meer beweging op en rond het schoolplein!

2+1+2: beweegritme in de week

Dit Arnhemse model staat voor 2 uur gym, 1 uur pauzesport en 2 uur naschoolse sport. Het doel: elke schoolweek een evenwichtig beweegritme bieden.
Een mooi voorbeeld hiervan is de inzet van de Skills Box Kar van Decathlon, een mobiele sportkar vol materialen waarmee kinderen zelfstandig of begeleid aan de slag kunnen. Zo geef je met minimale middelen een enorme boost aan het plein!

https://www.decathlon.nl/B2B-Skillsbox_lp-9KVL63

https://www.sportbedrijfarnhem.nl/kennis-ondersteuning/voor-scholen/beweegconcept-2-1-2/

BeweegWijs

BeweegWijs is een bewezen concept dat het schoolplein indeelt in verschillende zones (rood, oranje, groen) met elk hun eigen spelvormen en uitdagingen. Onder begeleiding van leerkrachten, sportcoaches of bovenbouwleerlingen leren kinderen spelenderwijs samen spelen, bewegen én keuzes maken.
Het is overzichtelijk, stimulerend en eenvoudig in te zetten op vrijwel elk plein.

https://beweegwijs.nl

Pauzesport met spelleiders uit de bovenbouw

Een laagdrempelige én krachtige manier om het schoolplein actiever te maken: train bovenbouwleerlingen om pauzesport te begeleiden voor de onderbouw. Denk aan simpele spellen zoals tikkertje met variaties, circuitjes of balspelletjes. De jongsten bewegen meer, de oudsten ontwikkelen leiderschap en verantwoordelijkheid. Win-win!

Tip: gebruik herkenbare hesjes, eenvoudige spelkaarten of een vaste sportplek op het plein om structuur te bieden.

The Daily Mile

Een wereldwijd initiatief met een simpele insteek: elke dag 15 minuten rennen of stevig wandelen met de klas. Geen omkleedmomenten, geen ingewikkelde organisatie – gewoon naar buiten en gaan. Het helpt kinderen om fitter, alerter en meer geconcentreerd de dag door te komen.

https://www.thedailymile.nl

Wil je stappen maken om het schoolplein krachtiger in te zetten tijdens of rondom een schoolplein?

Betrek ook de buurtsportcoach!

Vind hieronder en in de downloads nog uitgebreidere info en inspirerende leskaarten vanuit verschillende beweegconcepten

Jantje Beton https://jantjebeton.nl/wat-we-doen/buitenspeeltips

Gezonde school https://www.gezondeschool.nl/nieuws/toolkit-schoolpleinen-tips-om-kinderen-meer-te-laten-bewegen

Kenniscentrum sport & bewegen - https://www.kenniscentrumsportenbewegen.nl/producten/toolkit-schoolpleinen/

Buitenspeelkaarten - https://www.schoolmaterialen.nl/buitenspeelkaarten

Krajicek Playground - https://krajicek.nl/wat-we-doen/playgrounds/

FitOpSchool - https://www.familyfactor.nl/lespakket-fit-op-school-nzo

De Spelen- en Beweegbox - https://debeweegbox.nl/de-beweegboxen/

Bewegend leren op het schoolplein - https://www.boerplay.com/bewegend-leren-met-321start/

Ken jij nog meer inspirerende ideeën of concepten?

Samen maken we van elk schoolplein een plek waar beweging vanzelfsprekend is. We zijn benieuwd naar jullie ervaringen en tips!
Deel jouw favoriete pleininitiatief door een reactie onder dit artikel.

In Nijmegen werken buurtsportcoaches, fysiotherapeuten en de GGD nauw samen aan valpreventie. In de wijk Hatert loopt de cursus In Balans, waarin ouderen (65+) onder begeleiding van een fysiotherapeut werken aan evenwicht, spierkracht en valvaardigheid. Dankzij samenwerking met het iXperium werd een nieuwe technologische tool ingezet: de MFT Challenge Disc, een digitaal balansbord dat real-time feedback geeft op de stabiliteit van de gebruiker. “We merkten meteen hoe enthousiast deelnemers werden van het spelelement,” vertelt Saskia Gudde, buurtsportcoach. “Voor veel mensen was het een bevestiging dat ze vooruit waren gegaan.”

Techniek als motivator

De disc werd laagdrempelig geïntroduceerd: twee-benige stand, niveau 1. Deelnemers stonden aan een aanrechtblad voor extra houvast, met de buurtsportcoach in de buurt voor veiligheid. De digitale interface maakte inzichtelijk hoe goed iemand zijn balans hield, en gaf een score na afloop. “Dat er een score kwam, werkte motiverend,” zegt Saskia. “Een deelnemer zei: ‘Een paar weken geleden had ik dit echt nog niet gekund!’ Dat maakt balans trainen niet alleen nuttig, maar ook leuk.” De fysiotherapeut die de cursus begeleidde zag extra mogelijkheden. Bijvoorbeeld om de disc te gebruiken als nulmeting aan het begin van de training, en als vergelijkingsmoment aan het eind. Zo kan voortgang tastbaar worden gemaakt voor deelnemers én professionals.

Tops en aandachtspunten uit de praktijk

Tops:

§ Snel inzetbaar en gebruiksvriendelijk – deelnemers begrijpen intuïtief wat de bedoeling is;

§ Breed inzetbaar – geschikt voor verschillende leeftijden en niveaus;

§ Motiverend – het spelelement en de scores zorgen voor betrokkenheid.

Tip:

§ De score houdt (nog) geen rekening met leeftijd of fysieke fitheid. “Een 80-jarige en een jonge sporter worden nu gelijk beoordeeld. Het zou mooier zijn als er een referentiekader op basis van leeftijd in zat.”

Samen technologie testen in de praktijk

Het experiment in Nijmegen laat zien hoe technologie eenvoudig kan worden geïntegreerd in bestaande valpreventieprogramma’s. Niet als vervanging, maar als aanvulling op wat al werkt. Deelnemers worden actiever betrokken, krijgen directe feedback en zien hun vooruitgang – wat het zelfvertrouwen en de motivatie versterkt. Bij het iXperium faciliteren we deze experimenten met uitleenmateriaal, advies en verbinding tussen praktijkpartners. Door samen technologie laagdrempelig uit te proberen, ontstaan er nieuwe inzichten én concrete toepassingen voor het werkveld.

Wil jij ook technologie inzetten voor valpreventie of vitaliteit in jouw gemeente of organisatie? Neem contact op via ixperium.sportenbewegen@han.nl – we denken graag met je mee. En kijk ook eens op linkedin: (1) iXperium Sport en Bewegen: overzicht | LinkedIn

Bronnen (APA-stijl)

Phelan, E. A., Mahoney, J. E., Voit, J. C., & Stevens, J. A. (2021). Assessment and management of fall risk in primary care settings. Medical Clinics of North America, 105(3), 457–471. https://doi.org/10.1016/j.mcna.2020.12.004

Sherrington, C., Fairhall, N. J., Wallbank, G. K., Tiedemann, A., Michaleff, Z. A., Howard, K., … & Clemson, L. (2019). Exercise for preventing falls in older people living in the community. Cochrane Database of Systematic Reviews, (1). https://doi.org/10.1002/14651858.CD012424.pub2

Van het Reve, E., & de Bruin, E. D. (2014). Strength–balance supplemented with computerized cognitive training to improve dual task gait and divided attention in older adults: A multicenter randomized-controlled trial. BMC Geriatrics, 14(1), 134. https://doi.org/10.1186/1471-2318-14-134

VeiligheidNL. (2023). Valongevallen bij ouderen – feiten en cijfers. Geraadpleegd op 21 maart 2025 via https://www.veiligheid.nl/valpreventie

Je wilt graag fitter worden, maar waar moet je beginnen? Hoe kan je dit het beste aanpakken? Met Fit zonder fratsen behandelen Joost Lodewikus, Tjieu Maas en Marie-Louise Verhees een aantal belangrijke thema's die te maken hebben met fitheid: lichaamsbeweging, gezonde voeding, krachttraining, stress en gedragsverandering. Hierbij putten de auteurs uit hun expertise en praktijkervaringen op het gebied van voeding, beweging en coaching.

Met dit boek leren ze de lezer stap voor stap gezonder te leven. Dankzij de overzichtelijke vijf pijlers die de auteurs aanhouden, bieden ze de lezer structuur. In duidelijke, begrijpelijke taal en met een scheutje humor wordt beschreven hoe je op eenvoudige wijze en met praktische handvatten aan de slag kunt om je leefstijldoelen te bereiken. Dit boek is uitgegeven door Uitgeverij Boekscout.

Wil je graag meer bewegen, gezond eten, minder stress ervaren en beter slapen, maar denk je dat je daarvoor uren in de sportschool moet zwoegen, op een hongerdieet moet en allerlei supplementen moet aanschaffen? Dan is dit het boek voor jou! Fit worden kan namelijk zonder fratsen. Joost Lodewikus, Tjieu Maas en Marie-Louise Verhees laten zien dat je zonder allerlei gekke fratsen je een stuk fitter kan voelen. Zij hebben daarvoor de richtlijnen die gelden voor een gezonde leefstijl vertaald in makkelijk te begrijpen tips en adviezen.

Over de auteurs

Joost Lodewikus werkt voor de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen bij de Academie Sport en Bewegen (HAN-ASB). Hij verzorgt onderwijs binnen de minor Voedings- en beweegcoach en de opleiding Associate Degree Ondernemende Leefstijlcoach. Daarnaast is hij leefstijlcoach en personal trainer.
Tjieu Maas (sportdiëtist en bewegingswetenschapper) werkt bij HAN-ASB, waar hij onderwijs verzorgt binnen de minor Voedings- en beweegcoach. In het verleden heeft Tjieu mensen met welvaartsziekten begeleid.
Marie-Louise Verhees (gezondheidswetenschapper) werkt bij HAN-ASB. Zij verzorgt onderwijs binnen de minor Voedings- en beweegcoach en begeleidt studenten bij hun afstudeerprojecten die gericht zijn op gezondheidsbevordering. Ook verzorgt zij trainingen voor professionals op het gebied van leefstijlcoaching.