Het schoolplein is zoveel meer dan alleen een plek voor pauze. Het is een waardevolle beweegplek waar kinderen spelenderwijs vaardigheden ontwikkelen, sociale interactie aangaan én plezier maken.
Steeds meer scholen ontdekken de kracht van beweegconcepten die makkelijk inzetbaar zijn tijdens of rondom de schooldag. Het vergt een visie en een aanpak, maar het levert zoveel op!

Er zijn veel inspirerende concepten in Nederland en hier lichten we er 4 uit. Ideaal als je aan de slag wilt met meer beweging op en rond het schoolplein!

2+1+2: beweegritme in de week

Dit Arnhemse model staat voor 2 uur gym, 1 uur pauzesport en 2 uur naschoolse sport. Het doel: elke schoolweek een evenwichtig beweegritme bieden.
Een mooi voorbeeld hiervan is de inzet van de Skills Box Kar van Decathlon, een mobiele sportkar vol materialen waarmee kinderen zelfstandig of begeleid aan de slag kunnen. Zo geef je met minimale middelen een enorme boost aan het plein!

https://www.decathlon.nl/B2B-Skillsbox_lp-9KVL63

https://www.sportbedrijfarnhem.nl/kennis-ondersteuning/voor-scholen/beweegconcept-2-1-2/

BeweegWijs

BeweegWijs is een bewezen concept dat het schoolplein indeelt in verschillende zones (rood, oranje, groen) met elk hun eigen spelvormen en uitdagingen. Onder begeleiding van leerkrachten, sportcoaches of bovenbouwleerlingen leren kinderen spelenderwijs samen spelen, bewegen én keuzes maken.
Het is overzichtelijk, stimulerend en eenvoudig in te zetten op vrijwel elk plein.

https://beweegwijs.nl

Pauzesport met spelleiders uit de bovenbouw

Een laagdrempelige én krachtige manier om het schoolplein actiever te maken: train bovenbouwleerlingen om pauzesport te begeleiden voor de onderbouw. Denk aan simpele spellen zoals tikkertje met variaties, circuitjes of balspelletjes. De jongsten bewegen meer, de oudsten ontwikkelen leiderschap en verantwoordelijkheid. Win-win!

Tip: gebruik herkenbare hesjes, eenvoudige spelkaarten of een vaste sportplek op het plein om structuur te bieden.

The Daily Mile

Een wereldwijd initiatief met een simpele insteek: elke dag 15 minuten rennen of stevig wandelen met de klas. Geen omkleedmomenten, geen ingewikkelde organisatie – gewoon naar buiten en gaan. Het helpt kinderen om fitter, alerter en meer geconcentreerd de dag door te komen.

https://www.thedailymile.nl

Wil je stappen maken om het schoolplein krachtiger in te zetten tijdens of rondom een schoolplein?

Betrek ook de buurtsportcoach!

Vind hieronder en in de downloads nog uitgebreidere info en inspirerende leskaarten vanuit verschillende beweegconcepten

Jantje Beton https://jantjebeton.nl/wat-we-doen/buitenspeeltips

Gezonde school https://www.gezondeschool.nl/nieuws/toolkit-schoolpleinen-tips-om-kinderen-meer-te-laten-bewegen

Kenniscentrum sport & bewegen - https://www.kenniscentrumsportenbewegen.nl/producten/toolkit-schoolpleinen/

Buitenspeelkaarten - https://www.schoolmaterialen.nl/buitenspeelkaarten

Krajicek Playground - https://krajicek.nl/wat-we-doen/playgrounds/

FitOpSchool - https://www.familyfactor.nl/lespakket-fit-op-school-nzo

De Spelen- en Beweegbox - https://debeweegbox.nl/de-beweegboxen/

Bewegend leren op het schoolplein - https://www.boerplay.com/bewegend-leren-met-321start/

Ken jij nog meer inspirerende ideeën of concepten?

Samen maken we van elk schoolplein een plek waar beweging vanzelfsprekend is. We zijn benieuwd naar jullie ervaringen en tips!
Deel jouw favoriete pleininitiatief door een reactie onder dit artikel.

In Nijmegen werken buurtsportcoaches, fysiotherapeuten en de GGD nauw samen aan valpreventie. In de wijk Hatert loopt de cursus In Balans, waarin ouderen (65+) onder begeleiding van een fysiotherapeut werken aan evenwicht, spierkracht en valvaardigheid. Dankzij samenwerking met het iXperium werd een nieuwe technologische tool ingezet: de MFT Challenge Disc, een digitaal balansbord dat real-time feedback geeft op de stabiliteit van de gebruiker. “We merkten meteen hoe enthousiast deelnemers werden van het spelelement,” vertelt Saskia Gudde, buurtsportcoach. “Voor veel mensen was het een bevestiging dat ze vooruit waren gegaan.”

Techniek als motivator

De disc werd laagdrempelig geïntroduceerd: twee-benige stand, niveau 1. Deelnemers stonden aan een aanrechtblad voor extra houvast, met de buurtsportcoach in de buurt voor veiligheid. De digitale interface maakte inzichtelijk hoe goed iemand zijn balans hield, en gaf een score na afloop. “Dat er een score kwam, werkte motiverend,” zegt Saskia. “Een deelnemer zei: ‘Een paar weken geleden had ik dit echt nog niet gekund!’ Dat maakt balans trainen niet alleen nuttig, maar ook leuk.” De fysiotherapeut die de cursus begeleidde zag extra mogelijkheden. Bijvoorbeeld om de disc te gebruiken als nulmeting aan het begin van de training, en als vergelijkingsmoment aan het eind. Zo kan voortgang tastbaar worden gemaakt voor deelnemers én professionals.

Tops en aandachtspunten uit de praktijk

Tops:

§ Snel inzetbaar en gebruiksvriendelijk – deelnemers begrijpen intuïtief wat de bedoeling is;

§ Breed inzetbaar – geschikt voor verschillende leeftijden en niveaus;

§ Motiverend – het spelelement en de scores zorgen voor betrokkenheid.

Tip:

§ De score houdt (nog) geen rekening met leeftijd of fysieke fitheid. “Een 80-jarige en een jonge sporter worden nu gelijk beoordeeld. Het zou mooier zijn als er een referentiekader op basis van leeftijd in zat.”

Samen technologie testen in de praktijk

Het experiment in Nijmegen laat zien hoe technologie eenvoudig kan worden geïntegreerd in bestaande valpreventieprogramma’s. Niet als vervanging, maar als aanvulling op wat al werkt. Deelnemers worden actiever betrokken, krijgen directe feedback en zien hun vooruitgang – wat het zelfvertrouwen en de motivatie versterkt. Bij het iXperium faciliteren we deze experimenten met uitleenmateriaal, advies en verbinding tussen praktijkpartners. Door samen technologie laagdrempelig uit te proberen, ontstaan er nieuwe inzichten én concrete toepassingen voor het werkveld.

Wil jij ook technologie inzetten voor valpreventie of vitaliteit in jouw gemeente of organisatie? Neem contact op via ixperium.sportenbewegen@han.nl – we denken graag met je mee. En kijk ook eens op linkedin: (1) iXperium Sport en Bewegen: overzicht | LinkedIn

Bronnen (APA-stijl)

Phelan, E. A., Mahoney, J. E., Voit, J. C., & Stevens, J. A. (2021). Assessment and management of fall risk in primary care settings. Medical Clinics of North America, 105(3), 457–471. https://doi.org/10.1016/j.mcna.2020.12.004

Sherrington, C., Fairhall, N. J., Wallbank, G. K., Tiedemann, A., Michaleff, Z. A., Howard, K., … & Clemson, L. (2019). Exercise for preventing falls in older people living in the community. Cochrane Database of Systematic Reviews, (1). https://doi.org/10.1002/14651858.CD012424.pub2

Van het Reve, E., & de Bruin, E. D. (2014). Strength–balance supplemented with computerized cognitive training to improve dual task gait and divided attention in older adults: A multicenter randomized-controlled trial. BMC Geriatrics, 14(1), 134. https://doi.org/10.1186/1471-2318-14-134

VeiligheidNL. (2023). Valongevallen bij ouderen – feiten en cijfers. Geraadpleegd op 21 maart 2025 via https://www.veiligheid.nl/valpreventie

Je wilt graag fitter worden, maar waar moet je beginnen? Hoe kan je dit het beste aanpakken? Met Fit zonder fratsen behandelen Joost Lodewikus, Tjieu Maas en Marie-Louise Verhees een aantal belangrijke thema's die te maken hebben met fitheid: lichaamsbeweging, gezonde voeding, krachttraining, stress en gedragsverandering. Hierbij putten de auteurs uit hun expertise en praktijkervaringen op het gebied van voeding, beweging en coaching.

Met dit boek leren ze de lezer stap voor stap gezonder te leven. Dankzij de overzichtelijke vijf pijlers die de auteurs aanhouden, bieden ze de lezer structuur. In duidelijke, begrijpelijke taal en met een scheutje humor wordt beschreven hoe je op eenvoudige wijze en met praktische handvatten aan de slag kunt om je leefstijldoelen te bereiken. Dit boek is uitgegeven door Uitgeverij Boekscout.

Wil je graag meer bewegen, gezond eten, minder stress ervaren en beter slapen, maar denk je dat je daarvoor uren in de sportschool moet zwoegen, op een hongerdieet moet en allerlei supplementen moet aanschaffen? Dan is dit het boek voor jou! Fit worden kan namelijk zonder fratsen. Joost Lodewikus, Tjieu Maas en Marie-Louise Verhees laten zien dat je zonder allerlei gekke fratsen je een stuk fitter kan voelen. Zij hebben daarvoor de richtlijnen die gelden voor een gezonde leefstijl vertaald in makkelijk te begrijpen tips en adviezen.

Over de auteurs

Joost Lodewikus werkt voor de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen bij de Academie Sport en Bewegen (HAN-ASB). Hij verzorgt onderwijs binnen de minor Voedings- en beweegcoach en de opleiding Associate Degree Ondernemende Leefstijlcoach. Daarnaast is hij leefstijlcoach en personal trainer.
Tjieu Maas (sportdiëtist en bewegingswetenschapper) werkt bij HAN-ASB, waar hij onderwijs verzorgt binnen de minor Voedings- en beweegcoach. In het verleden heeft Tjieu mensen met welvaartsziekten begeleid.
Marie-Louise Verhees (gezondheidswetenschapper) werkt bij HAN-ASB. Zij verzorgt onderwijs binnen de minor Voedings- en beweegcoach en begeleidt studenten bij hun afstudeerprojecten die gericht zijn op gezondheidsbevordering. Ook verzorgt zij trainingen voor professionals op het gebied van leefstijlcoaching.

Wat is de A&A-tool?
De A&A-tool (Analyse & Advies-tool) is speciaal ontwikkeld om inzicht te krijgen in diverse aspecten van een sportaanbieder. Het is geen beoordelingsinstrument, maar een praktisch hulpmiddel waarmee de aanbieder in samenwerking met een clubondersteuner sterktes en ontwikkelpunten kan identificeren.

Wat biedt de A&A-tool jouw vereniging?
De tool doorloopt samen met de clubondersteuner meerdere thema’s:

• Organisatie en beleid
• Accommodatie
• Sociale en emotionele veiligheid
• Inclusie
• Sporttechnisch beleid
• De bredere omgeving van de sportaanbieder

Wie biedt de A&A tool aan?

De buurtsportcoaches van de gemeente Nijmegen komen de A&A tool graag bij je afnemen. Interesse? Neem contact op met sportontwikkeling@nijmegen.nl

Na de analyse ontvangt de aanbieder een adviesrapport met concrete aanbevelingen. Belangrijk is dat de aanbieder zelf bepaalt of en hoe ze met de adviezen aan de slag gaat. De clubondersteuner is hierbij beschikbaar voor begeleiding en ondersteuning.

Wil jij inzicht in jouw club? Samen zorgen we ervoor dat jij klaar bent voor de uitdagingen van de toekomst. We kijken ernaar uit om samen de A&A-tool te doorlopen en te werken aan een sterk en duurzaam sportaanbod!

Wil je budget om dit in gang te zetten? Vraag subsidie aan Sportsubsidies - Gemeente Nijmegen!