Valpreventie_ASB_iXperiumSenB_02.jpeg
Valpreventie_ASB_iXperiumSenB_03.jpeg

Balans trainen met technologie: hoe een digitale disc ouderen helpt bij valpreventie

Auteur Martijn van Hal namens iXperium Sport en Bewegen (HAN)

Vallen is een groeiend probleem onder ouderen in Nederland. Jaarlijks belandt één op de drie 65-plussers op de grond – met ernstige gevolgen voor zelfstandigheid, gezondheid en zorgkosten. In 2023 bezochten ruim 112.000 ouderen de Spoedeisende Hulp na een val, waarvan een groot deel met ernstig letsel zoals heupfracturen of hoofdletsel (VeiligheidNL, 2023). Valincidenten zijn verantwoordelijk voor bijna 6.700 sterfgevallen per jaar bij 65-plussers in Nederland. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat gerichte balans- en krachttraining het risico op vallen met 20-30% kan verlagen (Sherrington et al., 2019). De inzet van technologie, zoals digitale balansborden, kan de effectiviteit en motivatie verder versterken (Phelan et al., 2021; Van het Reve & de Bruin, 2014). In Nijmegen werd de MFT Challenge Disc getest binnen een bestaand beweegprogramma. Buurtsportcoach Saskia Gudde deelt haar ervaring.

In Nijmegen werken buurtsportcoaches, fysiotherapeuten en de GGD nauw samen aan valpreventie. In de wijk Hatert loopt de cursus In Balans, waarin ouderen (65+) onder begeleiding van een fysiotherapeut werken aan evenwicht, spierkracht en valvaardigheid. Dankzij samenwerking met het iXperium werd een nieuwe technologische tool ingezet: de MFT Challenge Disc, een digitaal balansbord dat real-time feedback geeft op de stabiliteit van de gebruiker. “We merkten meteen hoe enthousiast deelnemers werden van het spelelement,” vertelt Saskia Gudde, buurtsportcoach. “Voor veel mensen was het een bevestiging dat ze vooruit waren gegaan.”

Techniek als motivator

De disc werd laagdrempelig geïntroduceerd: twee-benige stand, niveau 1. Deelnemers stonden aan een aanrechtblad voor extra houvast, met de buurtsportcoach in de buurt voor veiligheid. De digitale interface maakte inzichtelijk hoe goed iemand zijn balans hield, en gaf een score na afloop. “Dat er een score kwam, werkte motiverend,” zegt Saskia. “Een deelnemer zei: ‘Een paar weken geleden had ik dit echt nog niet gekund!’ Dat maakt balans trainen niet alleen nuttig, maar ook leuk.” De fysiotherapeut die de cursus begeleidde zag extra mogelijkheden. Bijvoorbeeld om de disc te gebruiken als nulmeting aan het begin van de training, en als vergelijkingsmoment aan het eind. Zo kan voortgang tastbaar worden gemaakt voor deelnemers én professionals.

Tops en aandachtspunten uit de praktijk

Tops:

§ Snel inzetbaar en gebruiksvriendelijk – deelnemers begrijpen intuïtief wat de bedoeling is;

§ Breed inzetbaar – geschikt voor verschillende leeftijden en niveaus;

§ Motiverend – het spelelement en de scores zorgen voor betrokkenheid.

Tip:

§ De score houdt (nog) geen rekening met leeftijd of fysieke fitheid. “Een 80-jarige en een jonge sporter worden nu gelijk beoordeeld. Het zou mooier zijn als er een referentiekader op basis van leeftijd in zat.”

Samen technologie testen in de praktijk

Het experiment in Nijmegen laat zien hoe technologie eenvoudig kan worden geïntegreerd in bestaande valpreventieprogramma’s. Niet als vervanging, maar als aanvulling op wat al werkt. Deelnemers worden actiever betrokken, krijgen directe feedback en zien hun vooruitgang – wat het zelfvertrouwen en de motivatie versterkt. Bij het iXperium faciliteren we deze experimenten met uitleenmateriaal, advies en verbinding tussen praktijkpartners. Door samen technologie laagdrempelig uit te proberen, ontstaan er nieuwe inzichten én concrete toepassingen voor het werkveld.

Wil jij ook technologie inzetten voor valpreventie of vitaliteit in jouw gemeente of organisatie? Neem contact op via ixperium.sportenbewegen@han.nl – we denken graag met je mee. En kijk ook eens op linkedin: (1) iXperium Sport en Bewegen: overzicht | LinkedIn

Bronnen (APA-stijl)

Phelan, E. A., Mahoney, J. E., Voit, J. C., & Stevens, J. A. (2021). Assessment and management of fall risk in primary care settings. Medical Clinics of North America, 105(3), 457–471. https://doi.org/10.1016/j.mcna.2020.12.004

Sherrington, C., Fairhall, N. J., Wallbank, G. K., Tiedemann, A., Michaleff, Z. A., Howard, K., … & Clemson, L. (2019). Exercise for preventing falls in older people living in the community. Cochrane Database of Systematic Reviews, (1). https://doi.org/10.1002/14651858.CD012424.pub2

Van het Reve, E., & de Bruin, E. D. (2014). Strength–balance supplemented with computerized cognitive training to improve dual task gait and divided attention in older adults: A multicenter randomized-controlled trial. BMC Geriatrics, 14(1), 134. https://doi.org/10.1186/1471-2318-14-134

VeiligheidNL. (2023). Valongevallen bij ouderen – feiten en cijfers. Geraadpleegd op 21 maart 2025 via https://www.veiligheid.nl/valpreventie

34 weergaves
 
2 boks
0 reacties
Vaardig in bewegenMotivationeel
Training- & lesplan
Balanceren
Bewegen
Maatschappelijk
18+
Artikel

Sport Community Nijmegen
Rosa de Limastraat 23
6543 JG Nijmegen

info@sportcommunitynijmegen.nl